Kenyataan Pengerusi Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR), Tan Sri Abdul Aziz Mohd
Yusof (Sinar Harian 8 September 2012) sudah sedia sepenuhnya untuk mengadakan
Pilihan Raya Umum ke-13 (PRU13) dan kini menanti tarikh pembubaran Parlimen.
Betulkah? Sedangkan apa yang diketahui umum semacam ada percanggahan antara
persediaan SPR dengan cadangan penambahbaikan pengurusan pilihan raya. Lebih-lebih
lagi apabila membandingkan antara lapan tuntutan BERSIH 3.0 dengan kesanggupan
SPR dan persetujuan pihak kerajaan melakukan penambahbaikan menerusi penubuhan
cadangan jawatankuasa pilihan khas parlimen (PSC).
Sekiranya mengambil perhatian apa yang dinyatakan pengerusi SPR, iaitu “persediaan
yang dibuat telah mencapai 85 peratus dan selebihnya hanya menunggu pembubaran
Parlimen sahaja.” Ini bermakna semua lapan tuntutan penambahbaikan tersebut
sudah dibuat. Termasuklah kesemua cadangan PSC sudah diambil kira.
Logikkah penegasan pengerusi SPR bahawa “yang belum siap hanya tunggu Dewan
Rakyat dibubarkan untuk proses tempahan dan beli peralatan.” Jika meneliti
kepada lapan tuntutan BERSIH 3.0 dengan syor PSC, maka ini suatu kenyataan yang
mengelirukan bagi warga negara yang ingin melihat proses pilihan raya pada PRU13
untuk pertama kali berlaku secara adil, bersih dan telus.
Ingat semula tuntutan BERSIH 3.0
Ingat semula tuntutan BERSIH 3.0
Asas yang mengelirukan itu ialah kerana di hadapannya telah ada dua
kumpulan fakta penambahbaikan yang memerlukan komitmen pelaksanaan oleh SPR dan
pihak kerajaan sendiri. Pertama, lapan tuntutan BERSIH 3.0 dan keduanya, 22 syor
pihak PSC yang ditubuh sendiri oleh kerajaan.
Mengingati 28
April 2012 yang lalu, berlaku rangkuman sejarah demokrasi di Malaysia yang penuh
tragis di Dataran Merdeka, Kuala Lumpur. Sebuah demokrasi yang cuba ditegakkan
atas lapan tunutan bagi mencapai impian proses pilihan raya yang adil, bersih dan
telus.
1.
Bersihkan
Senarai Undi,
2.
Mereformasikan
Undi Pos,
3.
Gunakan Dakwat
Kekal,
4.
Akses Media
Bebas dan Adil,
5.
Masa Kempen
Minima 21 Hari,
6.
Kukuhkan
Institusi Awam,
7.
Hentikan Rasuah
8.
Hentikan
Politik Kotor.
Sementara itu pihak penganjur BERSIH 3.0 dilaporkan berkata, hanya
penggunan dakwah kekal untuk dicalit pada jari telunjuk pengundi sahaja yang sebenarnya
sudah dilayan. Ia bermaksud, hanya 12.5 peratus sahaja urusan penambahbaikan
proses pilihan raya untuk PRU13 nanti yang diambil tindakan oleh SPR atau
kerajaan.
Walaupun begitu pihak SPR dikatakan sudah memberi perhatian juga untuk
melakukan reformasi pengundian pos melalui cadangan pengundian awal (advance
voting). Namun di sebaliknya, ada pula peraturan yang membolehkan isteri
tentera yang asalnya bertaraf pengundi biasa telah didaftarkan sebagai pengundi
pos. Tindakan ini sudah dianggap bertentangan dengan semangat penambahbaikan
yang diperjuangkan oleh gerakan BERSIH 3.0.
Justeru sehingga kini, belum ada
apa-apa peraturan rasmi mengenai pengundian awal yang boleh diteliti. Sementara
pihak parti pula masih belum menerima apa-apa panduan rasmi daripada SPR. Apa
yang didedahkan dalam kursus anjuran SPR hanyalah tatacara mengundi melibatkan
penggunaan dakwat kekal. Sedangkan tatacara pengundian awal masih tergantung
dan apakah persidangan parlimen terdekat ini bakal diusulkan tatacara
berkenaan?
PSC hanya helah?
Pada 2 Oktober 2011, PSC ditubuhkan yang keanggotannya melibatkan ahli parlimen dari
wakil parti termasuk Pakatan Rakyat. Ia dipengerusi oleh Menteri Sains, Teknologi
dan Inovasi, Datuk Dr Maximus Ongkili. Hasil kajian
PSC sebanyak 22 syor telah dibentangkan di Dewan rakyat pada 3 April 2012. Topik penting 22 syor itu melibatkan:
1. Rakyat Malaysia di luar negara boleh mengundi di
Perwakilan Malaysia atau secara pos
2. Pengundi luar kawasan
3. Tarikh pembubaran Parlimen
4. Kerajaan sementara
5. Penguatkuasaan peraturan sedia ada berhubung kesalahan
memberikan maklumat palsu dalam urusan pendaftaran
6. Akses media yang bebas dan saksama
7. Pembersihan daftar pemilih yang berterusan
8. Penelitian daftar pemilih bagi alamat-alamat yang
mempunyai ramai pemilih berdaftar
9. Bantahan terhadap daftar pemilih yang telah diperakui
melalui aduan atau maklum balas daripada parti politik, pertubuhan bukan
kerajaan dan sebagainya
10. Penggunaan alamat selain alamat mastautin pada kad
pengenalan sebagai alamat pendaftaran untuk menentukan bahagian pilihan raya.
11. Memperkasakan kedudukan SPR
12. Penstrukturan dan pengukuhan SPR
13. Pengasingan fungsi utama SPR
14. Pengagihan kerusi Dewan Rakyat bagi negeri Sabah dan
Sarawak
15. Persempadanan bahagian pilihan raya yang seimbang
16. Memberi kemudahan mengundi secara pos kepada petugas
SPR dan media
17. Membenarkan prapendaftaran seseorang warganegara untuk
didaftarkan sebagai pemilih apabila mencapai umur 20 tahun
18. Memanjangkan tempoh berkempen
19. Persempadanan bahagian pilihan raya yang seimbang
20. Kajian ke arah pendaftaran secara automatik
21. Peruntukan dana kepada parti politik
22. Sistem pilihan raya baru.
Penilaian syor PSC
Majlis Peguam Malaysia pula mendapati syor yang
disenaraikan PSC adalah positif dan langkah yang betul, tetapi tiada syor
komprehensif bagi merealisasikan pilihan raya yang adil dan bebas. Antara yang
dipertikaikan ialah kegagalan menangani daftar pemili. Dalam hal ini, SPR telah
menyatakan enam daripada 10 syor awal tidak diterima. Sementara beberapa syor
gagal diperincikan seperti akses kepada media. Ia mungkin disebabkan Laporan
PSC itu diluluskan tanpa perbahasan terperinci dan tiada komitmen balas pihak
kerajaan.
Apa pun
dikatakan hanya satu tuntutan yang ditolak PSC, iaitu tuntutan berkaitan masa
berkempen yang dipanjangkan kepada minimum 21 hari dengan alasan tempoh tersebut
terlalu lama dan memerlukan kos yang tinggi. Penolakan ini sepatutnya disokong
oleh penerima syor akses media yangh adil. Malangnya ia tidak berlaku demikian.
Apa yang diterima hanyalah kesanggupan membenarkan tempoh berkempen selama 7
hari sebelum ini dipanjangkan kepada 10 hari sahaja.
Sementara itu, Timbalan Pengerusi SPR,
Datuk Wira Wan Ahmad Wan Omar menjelaskan ada sebahagian besar daripada 22 syor
yang dikemukakan oleh PSC melibatkan soal dasar, yang melibatkan keputusan
kerajaan dan pembabitan agensi-agensi lain dalam membuat keputusan. Oleh itu,
pelaksanaan dijangka memakan masa. Malah, pelaksanaan sebahagian besar syor PSC
juga memerlukan persetujuan kerajan, selain memerlukan pindaan perlembagaan.
Atas asas ini, pihak SPR berpendapat sebahagian besar syor tidak dapat
dilaksanakan ketika PRU13.
Realitinya,
penubuhan PSC sudah dilihat sebagai helah kerajaan kononya sedia melayani
tuntutan BERSIH 3.0. Ini kerana, tidak berlaku suatu perkembangan yang
benar-benar positif atas segala PSC yang menyumbangkan kepada pelaksanaan
pilihan raya yang adil, bersih dan telus sebagai mana diimpikan banyak pihak.
PRU13 bakal tiba
Walau pun pihak SPR dan kerajaan dominasi Umno hari ini masih liat untuk
melakukan penambahbaikan proses pilihan raya, adat undang-undang yang diamalkan
pilihan raya tetap diadakan.
Bayangan mandat semasa Kerajaan dominasi Umno dikatakan akan berakhir pada 28
April 2013. Jika Parlimen dibubarkan pada tarikh akhir ini, maka PRU13 perlu diadakan
dalam tempoh 60 hari selepas itu atau sebelum 28 Jun 2013.
Mungkin
tarikh yang tragis boleh dipilih jika pilihan raya hendak diadakan pada tahun
hadapan ialah pada 13 Mac 2013 bersamaan 13.3.13 sebagai mengenang persitiwa
transisi politik negara yang berlaku pada 13 Mei 1969.
No comments:
Post a Comment