Penemuan satu kajian oleh Pusat Analisis Dasar
dan Pembangunan Strategik Kelantan (CPASD) mengenai penerimaan rakyat terhadap
peralihan teraju kepimpinan Kerajaan Negeri Kelantan pasca pilihan raya umum
2013 lalu amat menarik untuk diambil perhatian. Kajian membabitkan 645
responden di lokasi Dun Chempaka, Kelantan pada 1-15 Mac 2015 (menjelang
pilihan raya kecil di Dun Chempaka berikutan kembalinya ke rahmatullah bekas
Menteri Besar Kelantan, Tok Guru Nik Abdul Aziz Nik Mat) telah memfokuskan
kepada persepsi rakyat berhubung isu kesinambungan kepimpinan Menteri Besar
daripada Tok Guru Haji Nik Abdul Aziz kepada Ustaz Haji Ahmad Yakob.
Penemuan tersebut telah menjawab dari segi
pengabsahan (legitimation) kepimpinan Tok Guru dan peralihan kepimpinan Menteri
Besar Kelantan. Hasilnya, 95.3% adalah mengabsahkan bahawa Tok Guru telah meninggalkan
suatu legasi yang diterima baik oleh semua orang. Selari dengannya, mendapati
91.9% pula mengabsahkan bahawa Ustaz Ahmad sebagai tokoh yang mampu melaksanakan
kesinambungan Kepimpinan Ulamak yang diasaskan oleh Tok Guru.
Kemudian kajian yang sama turut meneliti aspek
pentadbiran Islam Negeri Kelantan berhubung dua persoalan besar, iaitu
penerusan dasar pentadbiran Membangun Bersama Islam dan pengiktirafan terhadap
PAS sebagai parti yang mentadbir Kelantan.
Justeru hasil kajian itu menunjukkan pertamanya,
didapati 94.3% bersetuju agar dasar Membangun Bersama Islam sebagai tonggak
pentadbiran Negeri Kelantan diteruskan oleh kepimpinan Ustaz Ahmad. Keduanya
pula, 94.7% bersetuju bahawa kejayaan dasar-dasar pentadbiran Islam di Kelantan
semasa kepimpinan Tok Guru dan disambung pula oleh Ustaz Ahmad adalah sebagai bukti
kejayaan PAS yang mentadbir negeri.
Kaitan dengan KJS
Meskipun kajian CPASD tersebut tidak menyentuh
secara langsung isu-isu pelaksanaan Kanun Jenayah Syariah (KJS) di Kelantan,
namun manifestasi kajian itu sedikit sebanyak membayangkan nilai positif rakyat
yang boleh dikaitkan dengan pengiktirafan kepada semua aspek pelaksanaan sistem
petadbiran yang mesra syariah di Negeri Kelantan.
Ini bermaksud, sekiranya kajian ini turut mengajukan
persoalan “usaha Kerajaan Negeri Kelantan ke arah memartabat perundangan
jenayah syariah” maka boleh dianggapkan bahawa pola bersetujunya dijangkakan
melepasi tahap 85%. Ini berdasarkan petunjuk persetujuan atas dua persoalan, iaitu
persoalan, “sungguhpun PAS telah lama
memerintah Kelantan (selama 24 tahun), secara umumnya ia telah berjaya” (yang
bersetuju 89.9%); dan persoalan, “kejayaan PAS memerintah Kelantan kerana PAS
menjadikan Islam sebagai dasar pentadbirannya” (yang bersetuju 94.7%). Hakikatnya
dua persoalan ini adalah dianggap ukuran penerimaan kepada usaha-usaha Kerajaan
Negeri Kelantan di dalam memartabatkan syariah dalam pelbagai aspek pentadbiran
termasuklah, perundangan jenayah syariah.
Oleh itu, munasabahnya kajian tersebut dapat
dikaitkan dengan satu lagi kajian sebelumnya berhubung dengan usaha Keajaan
Negeri Kelantan ke arah merealitikan KJS. Kajian tersebut dilakukan oleh Pusat
Kajian Strategik (PKS) pada 25
hingga 31 Mei 2014 adalah berpandukan pendekatan sistem pesanan ringkas (SMS) kepada
9,654 penerima.Tumpuannya kepada inisatif ke arah pelaksanaan Kanun Jenayah
Syariah pasca Tok Guru Nik Abdul Aziz oleh Menteri Besar baru, Ustaz Dato Ahmad
Yakob.
Dalam kajian PKS
itu, pertamanya didapati 97.94% adalah bersetuju di atas usaha yang diambil
Kerajaan Negeri Kelantan untuk meneruskan pelaksanaan KJS menuju realiti, dan
keduanya didapati 85.84% adalah bersetuju di atas usaha yang diambil Kerajaan
Negeri menjalin bekerjasama dengan Kerajaan Pusat bagi menyelesaikan proses
pelaksanaan KJS.
Justeru nilai bagi kedua-dua kajian tersebut
amat signifiken dalam membaca mandat dan hasrat rakyat terhadap pelaksanaan
dasar-dasar pentadbiran Islam di Negeri Kelantan. Lebih-lebih lagi, dalam
konteks semasa berkaitan dengan usaha pelaksanaan KJS selepas diluluskan oleh
Dewan Negeri pada 19 Mac lalu dan ura-ura “privat member bill” di Parlimen oleh
Ahli Parlimen Marang, Dato’ Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang merangkap
Presiden PAS.
Berkongsi hasrat syariah
Sehubungan itu, di dalam perkembangan mutakhir
ini berhubung pemartabatan perundangan syariah (sharia law) di serata dunia,
didapati telah banyak negara umat Islam yang kembali kepada dasar Islam
sebenar. Terbaru Negara Brunei mula menguatkuasakan KJS pada Januari 2014 dan
sebelum Brunei, sekurang-kurang lima negara telah meletakkan syariah adalah
sumber penting undang-undang negara Islam, antaranya Arab Saudi, Sudan, Iran,
Emiriah Arab Bersatu dan Qatar. Lihat Peta berikut.
Apapun banyak negara umat Islam, termasuk
Malaysia pemakaian undang-undang syariah hanya merujuk kepada undang-undang
diri (personal law) berkaitan hal ehwal
kekeluargaan – perkahwinan, perceraian, keganasan rumah tangga, sokongan
kanak-kanak, undang-undang keluarga, harta pusaka dan hal-hal lain. Maka
didapati unsur-unsur undang jenayah syariah jika adapun adalah diamalkan dengan
kadar yang berbeza-beza menurut sistem keadilan jenayah tradisi atau
undang-undang konvesional masing-masing.
Realitinya hampir tiada negara yang menggunakan sepenuhnya undang-undang
syariah. Walaupun begitu Arab Saudi adalah negara yang paling dekat kepada
syariah sepenuhnya, namun ia ada kekecualian (tidak terpakai) kepada kelas
atasan atau keluarga diraja, Sementara ada negara yang mengamal sistem Persekutuan
turut membenarnya negeri naungannya secara autonomi bagi menjalankan
perundangan syariah termasuk berkaitan hukuman jenayah. Antaranya Nigeria yang
membenarnya 12 daripada 36 negerinya mengamalkan undang-undang jenayah termasuk
hudud. Begitu juga di Indonesia, mmbenarkan Acheh sejak tahun 2001, dan pada 2009
diperkenalkan pula hukuman sebat dan rejam kepada kesalahan zina. Tunggu lagi,
Malaysia bakal membenarkan Kelantan melaksanakan undang-undang jenayah syariah
yang termasuk hudud dan qisos. Itu pun tertakluk kepada usaha melepasi halangan
perlembagaan dan psikologi “political will’ para pemimpin di peringkat Pusat.
Apapun perbincangan berkaitan usaha
pelaksanaan perundangan Islam, undang-undang jenayah syariah adalah memerlukan
pertimbangan khusus. Ini penting memandangkan kesedaran dan hasrat kebanyakan
umat Islam memang sedia berkongsi hasrat atas kesedaran memperkasakan amalan
syariah di dalam semua segi kehidupan.
Berpandukan beberapa contoh hasil kajian yang
dibuat di peringkat antarabangsa pun membuktikan hasrat berkongsi hasrat
syariah ini agak besar. Misalnya kajian World Public Opinion yang dsokong oleh
START Consortium, University Maryland (pada Disember 2006 hingga Februari 2007)
mendapati nilai bersetuju yang baik ke arah melaksanakan undang-undang syariah
sepenuh – di Pakistan 79%, Morocco 76%, Mesir 74% dan Indonesia 53%. Lihat Jadual berikut.
Demikian pula kajian Pew Poll (disiarkan pada 2
Disember 2010) menepati majoriti umat Islam yang rasa selesa (favor) untuk
menukar undang-udang jenayah sedia ada kepada syariah yang berasaskan hukuman
rejam kepada penzina, potong tangan terhadap pencuri dan bunuh untuk murtad.
Begitu pula, kajian tersebut juga mendapati penerimaan terhadap hukuman keras
menurut undang jenayah syariah sedia diterima baik di beberapa negara. Meskipun
kadar penerimaan itu berbeza-beza, namun ia cukup mengisyaratkan hasrat kepada
mengamalkan perundangan Islam. Lihat Jadual berikut.
Penerimaan itu bila diunjurkan ikut negara
adalah tertinggi di Pakistan, iaitu bersetuju dengan hukuman rejam kepada
penzina, 82%, potong tangan kerana mencuri 82% dan bunuh mereka yang murtad
76%. Trend yang sama di Mesir, yang bersetuju dengan rejam 82%, potong tangan
77% dan bunuh 84%. Namun agak rendah kadarnya di Indonesia, iaitu rejam 42%,
potong tangan 36% dan bunuh 30%. Apa pun penerimaan agak sederhana, di Nigeria,
iaitu rejam 56%, potong tangan 65% dan bunuh 51%. Secara umumnya, boleh
dikatakan kadar penerimaan untuk mengamalkan undang-undang jenayah syariah
adalah dipersetujui oleh majoriti umat Islam di kebanyakan negara.
Rumusannya, apa yang sedang diusahakan oleh
Kerajaan Negeri Kelantan hari ini adalah menepati hasrat dunia umat Islam di
peringkat global. Lebih terkhusus lagi apabila majoriti rakyat Kelantan yang
telah memberi mandat dan menyatakan hasrat bagi pelaksanaan KJS sejak 1990
lagi. Kini sinar harapan semakin bersinar, semoga dipermudahkan Allah jua.
